Betere kwaliteit door effectieve communicatie, leren en veranderen
Een praktisch handvat: het 7Life ontwikkelmodel

Voor effectief kwaliteitsmanagement is communicatie een niet te onderschatten onderdeel van het werk. Hoe beter deze communicatie naar de opdrachtgever, management en medewerkers is, des te groter de kans dat de beoogde kwaliteitsdoelstellingen worden bereikt. Daarnaast leven we in een wereld waarin de ­ontwikkelingen steeds sneller gaan en is het belangrijk om met de vernieuwingen in je omgeving mee te gaan en te leren hoe deze het beste ingezet kunnen worden. Bovendien wil je je vaak als professional óók nog eens verder ­ontwikkelen. Best wel een uitdaging. Een model dat mij daarbij in de afgelopen jaren heeft geholpen, is het 7Life ontwikkel­model (zie ook www.7life.nl). Dit model adresseert Communicatiestijlen, Leerstijlen en ­Veranderkracht. In dit artikel geef ik een kort overzicht van dit model, wat mijn ervaring ermee is en wat ­anderen hiermee kunnen.

Dit artikel is gepubliceerd in Kwaliteit in Bedrijf 02-2024,
We beginnen met communicatiestijlen. Het 7Life ontwikkelmodel kent 3 startpunten van waaruit mensen in beweging komen, die samen leiden tot 7 verschillende communicatiestijlen. De 3 startpunten zijn:
  • Willen;
  • Denken; en
  • Voelen.
Als je deze startpunten als deels overlappende cirkels weergeeft kom je tot 7 communicatie­stijlen, zoals in figuur 1 is aangegeven.
Figuur 1: Het 7Life ontwikkelmodel.

Iedereen heeft al deze zeven stijlen: tenslotte willen, denken en voelen we allemaal. Omdat elke stijl in meer of mindere mate is ontwikkeld, ontstaat er een persoonlijk geluid, dat ieder van ons uniek maakt.

Elk van deze stijlen heeft zijn eigen kenmerken in de communicatie – zowel bij ‘zenden’ als bij ‘ontvangen’. Het is daarbij goed om te weten dat een communicatiestijl ongeveer 20% ‘eigenheid’ is en 80% vaardigheden. Communicatie is daarmee een tool waarmee je je effectiviteit kan vergroten door gerichte keuzes te maken.

Leerstijlen

Naast deze communicatiestijlen onderkent 7Life ook de manieren waarop we leren. Voor deze hersenactiviteit gebruiken we de linker- of rechter hersenhelft, of een combinatie van beide. In een 7Life scan wordt gemeten welk deel je gebruikt (figuur 2). 

Figuur 2: Logica vs verbeeldingskracht.

De twee uitersten zijn logica (links op de schaal) en verbeeldingskracht (rechts op de schaal). In de praktijk blijkt dat veel mensen zich met hun leerstijl ergens tussen deze uitersten bevinden. In deze schaal is er geen goed of fout. Soms is het handig om sterk te zijn in het logica-aspect, bijvoorbeeld bij het analyseren van meetresultaten, soms is het handig om sterk te zijn in verbeeldingskracht, zoals bij het nadenken over innovatie en verbeteracties die verder gaan dan corrigerende maatregelen. Als je score rond de 5 zit, kun je je hersenhelften waarschijnlijk tegelijkertijd gebruiken.

Veranderkracht

Als derde en laatste component onderkent het 7Life model ‘veranderkracht’ – de mate waarin we als persoon durven en kunnen veranderen, en in welk tempo je dit doet. 

Samen met deze component kunnen Communicatiestijlen en Leerstijlen behulpzaam bij het nadenken over de persoonlijke ontwikkeling en de manier die jou het beste past. Door je bewust te zijn van met name je sterkst ontwikkelde stijlen en de manier waarop je bij voorkeur leert, kun je de afweging maken of je een meer hands-on aanpak kiest of juist een schriftelijke of videogebaseerde training.

Persoonlijke praktijkervaring

Tijdens mijn werk binnen een grote IT-organisatie kwam ik vanaf 2000 terecht in rollen die te maken hadden met verbetertrajecten en klanttevredenheid. Alhoewel ik voor deze rollen door mijn management werd gevraagd zonder daar actief op te sturen, pasten ze me goed en specialiseerde ik me verder in kwaliteitsmanagement, wat in 2013 resulteerde in de start van de Master Kwaliteitsmanagement bij SUAS. In diezelfde periode kwam ik bij toeval ook in aanraking met 7Life.

Ik ben de afgelopen 12 jaar als kwaliteitsmanager verantwoordelijk geweest voor het beheer van het ISO 9001 Managementsysteem en de klanttevredenheidsmetingen op regioniveau. Reflecterend op mijn rol realiseerde ik mij een paar jaar geleden dat mijn favoriete 7Life stijlen – Doener en Verbinder – significant hebben geholpen bij een aantal gebieden in mijn werk. 

Twee van de kenmerken van Doener zijn, zoals in het kader aangegeven, ‘kwaliteit’, wat op zich al een vingerwijzing is, en ‘detail’. Het beoordelen van het kenmerk ‘ijverig’ laat ik graag aan mijn oud-collega’s over…

Ook bij het uitvoeren van verbeteracties komen de kenmerken van Verbinder, ‘oplossing’, ‘samen’ en ‘positief’, goed van pas. Zeker wanneer ik met de klantenteams werkte aan het vertalen van de klanttevredenheidsmetingen naar verbeteracties. Altijd weer stimulerende, positieve activiteiten.

Het uitvoeren van activiteiten waarbij je je sterkst ontwikkelde communicatiestijlen gebruikt, maken dat de communicatie en het werk je het minste energie kost. Ten slotte, hoe beter een communicatiestijl is ontwikkeld, des te minder energie het kost om deze stijl in te zetten. 

De minder ontwikkelde stijlen

Maar het werkt natuurlijk ook andersom; naarmate een communicatiestijl minder goed ontwikkeld is, des te meer energie het kost om deze in te zetten. Ik denk daarbij onder andere aan het maken van een kwaliteitsjaarplan. Iets wat thuishoort bij het ISO Management­systeem, in het bijzonder het plan van de afdeling Kwaliteit zelf. Dit was zeker geen favoriete bezigheid, maar wel iets dat bij de functie hoorde. Dat lag natuurlijk anders voor het uitvoeren daarvan – het ‘doen’.

Afhankelijk van de organisatie en manier van organiseren, heb je al snel te maken met kenmerken die horen bij:

  • Strateeg – doelgericht, overzicht, excelleren;
  • Beheerder – investeren, balans, efficiënt; en
  • Pionier – verandering, kracht, ideeën.

Zeker wanneer het de bedoeling is om de organisatie een nieuwe kant op te sturen. Nogmaals: Iedereen heeft deze stijlen, maar als het niet bij de top drie van je voorkeursstijlen zit, kost het meer tijd en energie. Zo is Pionier de communicatiestijl waarop ik het laagste scoor, dus die mij de meeste energie kost. 

Stel je werkt in een bedrijf dat ISO 9001 gecertificeerd wil worden en jij krijgt de opdracht om dit te organiseren. Dan heb je mijns inziens een flinke portie Pionier nodig om dit succesvol te doen. 

Maar wat nu als deze stijl niet bij je top drie zit? Een mogelijke oplossing zit dan in het beleggen van de opdracht bij een ander die veel beter scoort op deze stijl en voldoende gekwalificeerd is om een kwaliteitsmanagementsysteem in te richten. 

Je zult sowieso anderen actief betrekken: bijvoorbeeld kwaliteitsprofessionals uit het eigen team. Als die de gewenste communicatiestijl hebben kunnen ze je goed aanvullen om het managementsysteem in te richten en het veranderingsproces (dat nodig is om tot een succesvol en effectief managementsysteem te komen) te managen.

Omdat het bedrijf waar ik werkte al meer dan dertig jaar ISO 9001 gecertificeerd was, was mijn taak vooral gericht op het in stand houden van het bijbehorende corporate management systeem voor mijn regio. Een groot deel van de jaarplanning werd om die reden op corporate niveau beslist. Wat restte was het vertalen naar de eigen regio en de uitvoering daarvan – veel meer een Strateeg (mijn derde stijl) / Doener-actie.

Praktische tips

Als je de volgende keer op je eigen werkzaamheden reflecteert, kijk dan ook eens naar je communicatiestijlen, zoals hierboven benoemd. Welke één of twee stijlen zijn herkenbaar voor jouw communicatie en hoe sluit het ‘startpunt’ (willen, denken, voelen) aan bij het werk dat je doet? 

Maar ook: hoe sluit jouw communicatie aan bij de communicatiebehoeften van de ander? Naarmate deze beter aansluit, des te effectiever je zult zijn. Door je bewust te zijn van je eigen communicatie en de kenmerken die daarmee verbonden zijn, kun je gericht werken aan continue verbetering. Van jezelf en het werk dat je doet.

Mocht je meer informatie nodig hebben, dan kun je ook het boekje ‘Communicatiekracht’ (Maroesja van der Pols) lezen. Daarin staat het ontwikkelmodel toegelicht.

De 7Life communicatiestijlen in meer detail

Pionier: Start vanuit het Willen
Kenmerken: verandering, kracht, ideeën
Heeft een aangeboren antenne voor onjuistheid of dingen die niet kloppen. De Pionier zoekt altijd de match tussen de dingen die mensen doen en wat ze zeggen. Dat maakt authentiek en oplettend.

Doener: Start vanuit de combinatie Willen en Voelen
Kenmerken: ijverig, kwaliteit, details
Een echte kwaliteit van de Doener is vastberadenheid als hij/zij iets wil kunnen. Blijft oefenen tot hij/zij ergens goed in is. En dan levert de Doener ook werk en producten die we nodig hebben en ons leven verrijken.

Zorger: Start vanuit het Voelen
Kenmerken: warmte, passie, uitreiken
Durft ergens voor te gaan, met hart en ziel. Dat maakt de Zorger sterk en gedreven. Daarbij wordt vooral aan de ander gedacht en hoe de wereld een beetje mooier te maken, op de eigen manier.

Verbinder: Start vanuit de ­combinatie Voelen en Denken
Kenmerken: oplossing, samen, positief
Is ongelooflijk sterk in het origineel nadenken over oplossingen, als het hart eenmaal geraakt is. Het lijkt wel alsof de Verbinder tegelijkertijd voelt én denkt.

Doordenker: Start vanuit het ­Denken
Kenmerken: complex, vredelievend, onderzoekend
Grootste kwaliteit is het verder denken waar anderen stoppen. Daardoor is de Doordenker een originele, vrije denker.

Strateeg: Start vanuit de combinatie Willen en het Denken
Kenmerken: doelgericht, overzicht, excelleren
Is bijzonder veerkrachtig. Als de Strateeg een duidelijk beeld heeft van de bestemming, dan is het prima om offers te brengen of klappen op te vangen; als het doel maar behaald wordt. Met vlag en wimpel graag.

Beheerder: Start vanuit de ­combinatie Willen, Voelen en Denken
Kenmerken: investeren, balans, efficiënt
Een hele mooie kwaliteit van Beheerders is het optimaal beheren van wat ze hebben. Of de Beheerder bijvoorbeeld in een klein appartement woont of in een groot huis; er wordt het meeste van gemaakt.

Door:

Ben
de
Backker
O.a. Lid van NNK

Partner(s)

NNK
NNK geeft kwaliteit een gezicht