De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft onlangs een uitgebreide landelijke controle uitgevoerd op veiligheid van bouwwerken, met name op daken. Met het verontrustende resultaat dat op 140 van de bezochte 200 bouwplaatsen overtredingen op de veiligheidsregels zijn vastgesteld. Het initiatief van de arbeidsinspectie is zeer terecht gezien het grote aantal ongelukken in de bouw bij met name werken op daken, met als recent dieptepunt het dodelijke ongeval van een installateur van zonnepanelen in Rotterdam.
Bij meerdere gesprekken die HZC de afgelopen weken met werknemers in de bouw en infra heeft gehad, kwam het thema veiligheid als grote zorg naar voren. Veelvuldig worden onveilige situaties waargenomen, waarbij het gelukkig vaak nog goed afloopt. Dat geeft tegelijkertijd aan dat het probleem potentieel nog veel groter is dan het aantal ongevallen doet vermoeden. Wat bij de gesprekken opviel was dat het probleem niet zozeer ligt in het feit dat men de regels en voorschriften niet kent, maar dat om verschillende redenen regels niet of niet voldoende worden nageleefd. Daarbij worden onder meer genoemd de tijdsdruk en het kostenaspect. De kosten van bouw en bouwmateriaal lopen sinds afgelopen jaar sterk op en aan de andere kant wordt het steeds lastiger om voldoende mensen te vinden om het werk te doen. Hierdoor worden bouwklussen krapper gepland in de tijd en een hogere productie (lees werktempo) van medewerkers ingecalculeerd.
Medewerkers in de bouw zijn ook heel loyale medewerkers die bovendien erg trots zijn op het volgens plan klaren van de klus. Dit wakkert mogelijk de verleiding aan om voorzorgsmaatregelen in te korten of even over te slaan, waar men de inschatting maakt de zaak wel onder controle te hebben, mogelijk gesterkt door vertrouwen van jarenlange ervaring. Het bewustzijn dat hiermee ook vaker potentieel onveilige situaties worden gecreëerd staat niet voor op het netvlies.
Het lerend vermogen van mensen in relatie tot competenties wordt bepaald door kennis, vaardigheden, attitude en gedrag. Bovengenoemde leerpunten en ervaringen uit de praktijk pleiten voor minder tijd besteden aan het overbrengen van regels en voorschriften en meer aandacht voor het vormen en stimuleren van veiligheidsgerichte attitude en gedragingen.
Dit is een expertquote van Chris van Veldhuizen, directeur, Vakvereniging HZC. Aanleiding: Veel valgevaar gezien bij controle 200 bouwplaatsen