Menig kwaliteits-, milieu- of veiligheidsmanager herkent de situatie, dat de organisatie liever snel pleisters plakt op gemaakte fouten (lees: correctie), dan geprobeerd wordt deze structureel te voorkomen door maatregelen op de hoofdoorzaak te zetten (lees: corrigerende maatregelen). Er blijkt behoefte aan een richtlijn die beschrijft hoe je dit traject aanpakt.
De normcommissie Kwaliteitsmanagement heeft geconstateerd dat er behoefte is aan een praktijkrichtlijn (NPR) voor het maken van goede analyses en afwegingen om te komen tot corrigerende maatregelen. En vooral hoe je tot een afweging kunt komen wanneer het de moeite loont om dieper door te analyseren wat de hoofdoorzaak is en wanneer goed ‘goed genoeg’ is. Bijvoorbeeld op basis van een businesscase.
Begrippenkader
In de praktijk worden de begrippen: correctie, corrigerende maatregel en preventieve maatregel nogal eens door elkaar gebruikt. Wat is het verschil? De drie definities, met tussen haakjes de verwijzing naar ISO 9000:2015, zijn:
- Correctie (3.12.3): actie om een vastgestelde afwijking te elimineren.
- Corrigerende maatregel (3.12.2): actie om de oorzaak van een afwijking weg te nemen en om herhaling te voorkomen.
- Preventieve maatregel (3.12.1): actie om de oorzaak van een mogelijke toekomstige afwijking of andere mogelijke ongewenste situatie weg te nemen.
Een correctie zorgt er voor dat de afwijking wordt hersteld. Maar de oorzaak die heeft geleid tot de afwijking bestaat nog steeds. De afwijking kan zich dus weer voordoen in de toekomst. Vaak zul je in de praktijk een correctie moeten doorvoeren om het betreffende incident te managen (zoiets moet vaak natuurlijk ook in je relatie met een opdrachtgever). Voor jezelf is het van belang om correcties in de toekomst te voorkomen, want eigenlijk wil je idealiter helemaal geen correcties hoeven door te voeren.
Het verschil tussen een corrigerende maatregel en een preventieve maatregel is eigenlijk maar klein. Beiden zijn gericht op het wegnemen van de oorzaak van een afwijking, waarbij het verschil zit in of de afwijking zich al heeft voorgedaan (dan spreken we van een corrigerende maatregel) of niet heeft voorgedaan (dan spreken we van een preventieve maatregel). Het is ook goed om te beseffen dat zowel de corrigerende maatregel als de preventieve maatregel er niet voor zorgt dat de afwijking wordt hersteld. Daar is aanvullend een correctie voor nodig.
Resultaten leiden tot opstarten NPR-traject
De NEN-normcommissie Kwaliteitsmanagement heeft via een openbare enquête de marktbehoefte onderzocht. Ruim 60 gebruikers van ISO 9001, ISO 14001 en andere managementsysteemnormen hebben afgelopen zomer response gegeven. Het blijkt dat meer dan de helft van hen het nemen van echt goede corrigerende maatregelen binnen hun organisatie moeilijk vindt. Met enige regelmaat wordt een voorstel tot het nemen van corrigerende maatregelen teruggestuurd naar de verantwoordelijke. En in slechts de helft van de gevallen worden de meeste corrigerende maatregelen door de toezichthouder of certificerende instelling bij de eerste indiening geaccepteerd.
Begin oktober is besloten een werkgroep op te richten die NPR ‘Kwaliteitsmanagement – Richtlijn voor het uitvoeren van corrigerende maatregelen’ gaat ontwikkelen. Het document moet richtlijnen gaan geven voor het nemen van corrigerende maatregelen zoals bedoeld in de verschillende ISO-managementsysteemnormen. Het is een formele kapstok om duurzame maatregelen aan op te hangen, maar naar verwachting kan het document veel breder worden toegepast.
Deelnemen in deze werkgroep?
NEN stelt de werkgroep open voor niet-deelnemers aan de normcommissie. Men kan gratis commentaar geven op de ontwerptekst of tegen betaling deelnemen aan alle vergaderingen die de komende 18 maanden gaan plaatsvinden. Interesse? Neem contact op met Ortwin Costenoble, NEN Managementsystemen, telefoon 015 2 690 330 of e-mail mm@nen.nl.