Vandaag (19 april) is het de Dag tegen Pesten. Aanleiding om pesten op de werkvloer aandacht te geven. Bij Hoffmann, het grootste onderzoeksbureau van Nederland, is er een forse toename te zien van het aantal meldingen van pesterijen op de werkvloer. Opvallend is dat deze meldingen steeds vaker binnenkomen met behulp van de vertrouwenspersoon.
Organisaties brengen de interne en/of externe vertrouwenspersoon steeds vaker actief onder de aandacht bij hun personeel, omdat sociale veiligheid op de werkvloer een enorm actueel thema is geworden. De vertrouwenspersoon luistert, ondersteunt en adviseert de medewerker, wat vaker leidt tot een officiële melding van ongewenst gedrag bij directie of bestuur. Wanneer een vertrouwenspersoon meerdere meldingen krijgt over eenzelfde situatie of persoon kan hij of zij dit aangeven bij het bestuur of directie als signaal dat er wat gaande is zonder de melder erbij te betrekken.
‘Het is goed om te zien dat de vertrouwenspersonen steeds vaker ingezet worden binnen bedrijven, zodat het gesprek wordt gestart. Vaak een eerste stap naar een sociaal veilige werkvloer’, aldus Martijn van de Beek, directeur Hoffmann.
Pesten als gevolg van een grap of statusverhoudingen
De verschillende soorten pesterijen die het onderzoeksbureau de afgelopen maanden voorbij heeft zien komen, lopen uiteen. Een veel voorkomende situatie is dat het pesten voorkomt vanuit een grap waarbij er bijvoorbeeld een ‘scheldnaam’ is bedacht. Deze naam kan vervolgens uitmonden in een vaste aanspreektitel van die persoon, waar soms lastig van af is te komen.
Daarnaast is het voorgekomen dat een werknemer een bewerkte foto zichzelf terugvond op de werkplaats of dat werkspullen onbruikbaar gemaakt werden. Een andere situatie die is voorgevallen is dat een planner expres een werknemer op de verkeerde dagen en plaatsen plande. Op zichzelf kleine voorvallen, maar bij elkaar opgeteld steeds vervelender.
In de afgelopen tijd is er ook een zaak geweest waarbij het pesten is ontstaan door een medewerker die gebrand was op status bij een vrijwillige brandweerorganisatie. Dit ging ten koste van de veiligheid van zijn collega’s. Zo verstopte de pester belangrijke spullen van zijn collega’s die zij nodig hadden voor het uitrukken of maakte deze spullen onbruikbaar. Het hele verhaal is te luisteren via de podcast Fraudesignalen, aflevering: Een superhelden complex .
Pestgedrag op de werkvloer voorkomen door communicatie
Er zijn verschillende maatregelen die organisaties kunnen nemen. Een integrale aanpak van de cultuur en beleid is voornamelijk belangrijk. De kans op ongewenst gedrag, zoals pesten, op de werkvloer kan verkleind worden met behulp van onderstaande punten.
- Het onderzoeken van kwetsbaarheden en risico’s die zich kunnen voordoen binnen de organisatie. Dit kan gedaan worden door in gesprek te gaan met medewerkers om te weten wat er op de werkvloer speelt.
- Het bespreekbaar maken van ongewenst en (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Dit kan bijvoorbeeld door dilemmasessies of (on)gewenst gedrag situaties periodiek mee te nemen in teamoverleggen.
- Het zichtbaar maken van aanspreekpunten waar medewerkers terecht kunnen als zij advies willen over een situatie. De vertrouwenspersoon moet bijvoorbeeld goed vind- en benaderbaar zijn.